தமிழ்நாட்டில் சரஸ்வதி தேவிக்காக அமைக்கப்பட்ட முதல் கோயில் என்ற வரலாற்று சிறப்பைப் பெற்றது கூத்தனூர் சரஸ்வதி கோயில். மயிலாடுதுறையில் இருந்து சுமார் 20 கிலோமீட்டர் தொலைவிலும், திருவாரூர் மாவட்டம் பூந்தோட்டத்திற்கு அருகிலும் அமைந்துள்ள இந்தக் கிராமத்தில் தான் இந்த பிரசித்தி பெற்ற ஆலயம் அமைந்துள்ளது.
இந்த கோயிலின் முதன்மை தெய்வமாக, வெள்ளைத் தாமரையில் பத்மாசனத்தில் அமர்ந்திருக்கும் கோலத்தில், வெண்ணிற ஆடை அணிந்து தேவி அருள்பாலிக்கிறார். அன்னையின் வலது கீழ்க் கையில் சின்முத்திரை, இடக்கையில் புத்தகம், வலது மேல்கையில் அட்சர மாலை மற்றும் இடது மேல்கையில் அமிர்த கலசம் என திகழும் இந்தக் காட்சி, காண்போரின் மனதிற்கு ஞான ஒளியை தருவதாக நம்பப்படுகிறது.
இந்த கிராமத்தின் வரலாற்றுச் சிறப்புடன் இணைந்த ஒரு சுவாரஸ்யமான கதை உள்ளது. ஒரு காலத்தில் பூந்தோட்டம் கிராமத்தின் ஒரு பகுதியில் வாழ்ந்த ஓட்டக்கூத்தர் என்ற புகழ்பெற்ற தமிழ்க் கவிஞர், இத்தலத்து சரஸ்வதி தேவியின் அருளைப் பெற்றார். கவிஞரின் பெயரால், அவர் வாழ்ந்த பகுதி கூத்தனூர் என்று அழைக்கப்படலாயிற்று.
இதனால், இந்த ஆலயமும் கூத்தனூர் சரஸ்வதி கோயில் என்றே பிரசித்தி பெற்றது. பழங்காலத்தில் இந்த பூந்தோட்டம் ஊரானது அம்பாள்புரி என்றும் அழைக்கப்பட்டதாகப் புராணச் செய்திகள் கூறுகின்றன. இந்தக் கோயிலின் பெருமையை, மகாகவி பாரதியார் தன் பாடல்களில் போற்றிப் பாடியுள்ளார் என்பதும் இத்தலத்தின் மற்றொரு சிறப்பாகும்.
கல்வி மற்றும் ஞானத்திற்கு முதன்மையான கோயிலாக கருதப்படுவதால், இக்கோயிலுக்கு உள்ளூர் மட்டுமன்றி வெளியூர்களில் இருந்தும் பக்தர்கள் அதிக அளவில் வருகை தருகின்றனர். பள்ளியில் சேர்ப்பதற்கு முன்பாக, பெற்றோர்கள் தங்கள் குழந்தைகளை இங்கு அழைத்து வந்து, கல்வித் துவக்கத்திற்கான ஆசி பெற்றுச் செல்வதை வழக்கமாகக் கொண்டுள்ளனர்.
அதுமட்டுமின்றி, பள்ளி மற்றும் கல்லூரி மாணவர்கள் தங்கள் தேர்வுகளில் வெற்றி பெற வேண்டி, தங்கள் தேர்வு எண்களைக் கோயில் சுவர்களில் எழுதி வைக்கும் ஒரு தனித்துவமான வழிபாட்டு முறையையும் இங்கு காணலாம். தமிழின் ஆதி கவிஞருக்கு அருள்பாலித்த இந்த ஞானபீடம், இன்றும் எண்ணற்ற மாணவர்களின் கல்விப் பயணத்திற்கு வழிகாட்டும் கலங்கரை விளக்கமாகத் திகழ்கிறது.
